Samochody przemierzające tysiące kilometrów po polskich drogach łatwego życia nie mają. Drogi obfitują w progi zwalniające, dziury, wysokie krawężniki czy nierówne przejazdy kolejowe. To powoduje szybkie zużywanie się podzespołów. Szczególnie narażone są dwa układy, czyli zawieszenia i kierowniczy. Sprawdźmy, jakie usterki pojawiają się w przekładni kierowniczej i jak sobie z nimi poradzić.
Teoretycznie stosowane przez producentów samochodów rozwiązania dotyczące układu kierowniczego powinny wyróżniać się wyjątkową trwałością. W końcu to kwestia bezpieczeństwa osób podróżujących autem. Niestety, praktyka pokazuje co innego i układy w niektórych modelach samochodów okazują się kompletnie niedostosowane do trudnych warunków eksploatacji w polskich realiach.
Dotyczy to przede wszystkim maglownic, czyli zębatkowej przekładni kierowniczej odpowiedzialnej za przenoszenie ruchu kierownicy na ruch mechanizmu zwrotniczego i w efekcie prawidłowy skręt kół. Innymi słowy, dzięki maglownicy ruch obrotowy zostaje zamieniony na ruch postępowy. Problem w tym, że do warsztatów samochodowych trafiają pojazdy ze zużytymi mocno maglownicami po przejechaniu zaledwie 30-40 tys. km. Normalnie przekładnie kierownicze powinny w dobrym stanie wytrzymać co najmniej 100 tys. km. Z takimi wątpliwej jakości atrakcjami borykają się właściciele Opla Corsa C, Opla Vectra B czy Golfa IV. Szczególnie ten pierwszy model sprawiał ogromne problemy, które wynikały z wadliwego projektu mechanizmu.
Warto pamiętać, że przekładnia jest bardzo narażona na przeciążenia w postaci uderzeń wynikających z różnego typu przeszkód na drodze. Najgorsze natomiast, kiedy najechaniu na nierówność towarzyszy jednoczesny skręt kół. Dlatego też właściciele samochodów, które często wjeżdżają na krawężnik (aby np. zaparkować) powinni zwrócić uwagę na stan układu kierowniczego. Taki manewr skutkuje bardzo dużymi obciążeniami i to nawet wtedy, kiedy jest wykonywany przy niewielkiej prędkości. Podobnie się dzieje w przypadku pokonywania progów zwalniających lub przejeżdżania przez dziury w nawierzchni ze skrętem kół.
Co więcej, problemy z przekładnią mogą być spowodowane także przez częste kręcenie kołami w miejscu. Niekorzystne okazuje się również stosowanie za dużych felg w stosunku do profilu opony, ponieważ opona wtedy nie jest w stanie prawidłowo tłumić nierówności.
Najważniejszym sygnałem ostrzegawczym są luzy w przekładni kierowniczej, odczuwalne na kole kierownicy. Oczywiście one nie pojawiają się znienacka i prawdopodobnie dlatego wielu kierowców nawet nie zauważa, że coraz trudniej zapanować nad samochodem. Po prostu przyzwyczajają się do mniejszej precyzji układu kierowniczego. Dlatego warto wsłuchać się w pracę auta.
O zużyciu przekładni świadczą charakterystyczne metaliczne stuki dochodzące z okolic kół w czasie pokonywania nierówności albo w momencie kręcenia kierownicą. Niepokoić powinny też problemy z utrzymaniem kierunku jazdy czy wycieki płynu z przekładni kierowniczej. Zwiastunem kłopotów z układem kierowniczym jest także za duży jałowy ruch kierownicy, kiedy nie poruszają się koła samochodu. Jeżeli pojawi się jakikolwiek z powyższych objawów, to nie ma na co czekać – trzeba od razu podjechać do warsztatu bądź stacji diagnostycznej, aby wykryć powód. W zasadzie najłatwiej wykryć wszelkie usterki w układzie kierowniczym w stacji diagnostycznej, gdzie są tzw. szarpaki. Zwykłe oględziny na podnośniku mogą czasami nie wystarczyć. W wielu przypadkach konieczna się okazuje wtedy regeneracja przekładni kierowniczej.
Bywa i tak, że przyczyny problemów są łatwe do usunięcia i nie generują wysokich kosztów. Tak się dzieje, kiedy kłopoty wynikają z luźnego łącznika stabilizatora albo wybitego drążka kierowniczego. Jednak luzy zazwyczaj są efektem wytarcia się elementów zębnika oraz zębatki z nim współpracującej w maglownicy. Zdarza się i tak, że wyrobione tuleje prowadzące listwę wewnątrz obudowy skutkują pojawieniem się luzów.
Na szczęście czasami wystarczy delikatna regulacja przekładni, aby zlikwidować luzy i nie trzeba jej remontu. Może pojawić się nieszczelność przekładni spowodowana uszkodzeniem uszczelniaczy albo korozją elementów przekładni. Demontaż maglownicy nie jest konieczny, aby usunąć wycieki z przewodów ciśnieniowych.
Awaria maglownicy może też skutkować zatarciem pompy wspomagania. Tak się dzieje, kiedy ze wspomagania przekładni wycieknie olej. Dlatego koniecznie trzeba zwrócić uwagę na duży wyciek z okolic układu kierowniczego. Niepokój powinny wzbudzić również metaliczne odgłosy z niej dochodzące podczas pracy.
Usterkom można czasami zapobiegać. Przy zakupie samochodu warto poczytać opinie o poszczególnych modelach. Kupowanie takich, które mają listwę maglownicy wykonaną z kiepskiego materiału jest tak naprawdę kuszeniem losu. Trzeba się liczyć z tym, że listwa szybko koroduje, a spod uszczelniaczy zacznie się sączyć olej.
Z kolei fani tuningu powinni zdać sobie sprawę z faktu, że dla maglownic wręcz zabójcze są niskoprofilowe, wielkie i szerokie koła. Absolutnie niedopuszczalne jest stosowanie felg większych w stosunku do rozmiaru przewidzianego przez producenta samochodu, ponieważ prowadzi to do ogromnego wzrostu obciążeń przenoszonych przez układ kierowniczy i oczywiście w efekcie do luzów na przekładni. Niekorzystny wpływ zbyt niskich i szerokich opon dodatkowo wzmacnia się, jeżeli auto ma sztywniejsze amortyzatory oraz obniżone sprężyny.
Warto też zwrócić uwagę na szczelność osłon gumowych. Kosztują one dosłownie grosze, więc lepiej sprawdzać systematycznie ich stan. Kiedy guma pęka albo jest sparciała, to brud drogowy oraz wilgoć mają łatwy dostęp na listwę zębatą i obudowę przekładni. Skutkiem tego jest oczywiście poważna awaria, do której dochodzi w ciągu kilku miesięcy.
Wymiana maglownicy na nową to naprawdę bardzo wysokie koszty, dlatego zdecydowanie opłaca się jej regeneracja. Koszty można wtedy ograniczyć do kilkuset złotych zamiast kilku tysięcy. Oczywiście wiele zależy od rodzaju usterki. Kasowanie luzów to mniejsze obciążenie finansowe niż poważne uszkodzenia prowadzące do wycieków.
Naprawa przekładni zazwyczaj polega na precyzyjnym oczyszczeniu wszystkich elementów, dokładnym przeszlifowaniu listwy, a także na montażu nowych tulei i uszczelnień. Czasami trzeba usunąć wżery i uzupełnić ubytki materiału w listwach np. poprzez jej chromowanie. Bywa i tak, że naprawy wymaga komora zaworu dystrybucyjnego, który rozdziela siłę wspomagania.
Warto zorientować się, jakie działania zamierza wykonać warsztat, aby przypadkiem praca nie ograniczała się do wymiany uszczelniaczy za kilkadziesiąt złotych, a koszt został kilkukrotnie podwyższony. Niestety, ale zdarzają się nieuczciwe warsztaty, które po prostu żerują na niewiedzy kierowców. Dobrze też pamiętać o kosztach dodatkowych. W samochodach ze wspomaganiem hydraulicznym podczas demontażu maglownicy dochodzi do wycieku płynu hydraulicznego, więc braki należy uzupełnić. Jeżeli dość długo jeździło się z uszkodzoną przekładnią, to z czasami konieczna się okazuje wymiana drążków kierowniczych i końcówek.
Jedno jest pewne – profesjonalnie zregenerowana, naprawiona przekładnia kierownicza pozwala uzyskać parametry praktycznie nowego podzespołu.
