Praca mechanika pełna jest zagrożeń. W warsztacie szczególnie trzeba dbać o warunki mające wpływ na komfort i bezpieczeństwo pracy.
Wpływ ma tutaj nie tylko wielkość warsztatu, wielkość i wyposażenie stanowisk naprawczych, ale też oświetlenie stanowisk pracy, natężenie hałasu i nawierzchnia.
Warsztat i jego budynek musi spełniać szereg norm i wymagań, by być miejscem bezpiecznym dla ludzi. Ze względu na specyficzne warunki pracy, łatwopalne materiały, hałaśliwe narzędzia musi być dostosowany do bezpiecznej pracy.
Trudno sobie wyobrazić porządny warsztat mechaniczny mieszczący się w drewnianej szopie. Pomieszczenia warsztatowe powinny być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac oraz liczby zatrudnionych pracowników. Obowiązkiem pracodawcy jest utrzymanie pomieszczeń oraz terenów przynależnych zakładowi pracy w stanie zapewniających bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Dotyczy to również urządzeń i narzędzi używanych w czasie pracy. W warsztacie, tak jak w każdym innym zakładzie pracy, pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia odpowiedniego oświetlenia, zarówno naturalnego jak i sztucznego, odpowiedniej temperatury, cyrkulacji powietrza. Warsztat powinien być zabezpieczony przed wilgocią, zbyt dużymi różnicami temperatur, nie może w nim być ani za zimno ani za gorąco. Szkodliwe dla pracownika jest zbyt silne nasłonecznienie czy drgania.
Trudno sobie wyobrazić jakąkolwiek pracę w złym oświetleniu. Jak wykonać precyzyjne naprawy, sprawdzić kolor, skoro w miejscu pracy jest zbyt ciemno? Albo jak pracować w miejscu, w którym ze względu na sztuczne oświetlenie wiecznie boli głowa?
W każdej pracy, w każdym zakładzie istotną rolę pełni oświetlenie stanowiska pracy. Bez względu na to, czy pracujesz przy komputerze, szyjesz ubrania czy naprawiasz samochód. Oświetlenie w warsztacie musi posiadać parametry pozwalające na dobrą widoczność w całej hali jak w miejscu, gdzie naprawiane są określone podzespoły. Światło nie powinno męczyć oczu, powodować bólu głowy czy oczu. Poziom natężenia oświetlenia może zmierzyć elektryk, posiadający odpowiednie narzędzia. Pomiary te powinno wykonywać się po każdym remoncie lub zmianie oświetlenia.
W warsztatach powinno stosować się oświetlenie o następujących parametrach:
Ważne jest światło wiernie odwzorowujące barwy, dzięki czemu nie pomylisz narzędzi, przewodów i dokładanie dopasujesz kolor lakieru. Projektowaniem oświetlenia w warsztacie powinna się zająć firma, mająca doświadczenie w projektowaniu instalacji elektrycznych i oświetleniowych. Wybierając oprawy oświetleniowe warto zainwestować w oprawy o dużej szczelności, które można umyć wodą, co jest bardzo dobrym rozwiązaniem w przypadku miejsca takiego jak warsztat, gdzie łatwo o zanieczyszczenia.
Normy hałasu w warsztacie to kolejna, bardzo istotna sprawa. W warsztacie… ciężko o ciszę, chyba tylko w godzinach nocnych.
Większość wykorzystywanych w warsztatach narzędzi, urządzeń wydaje z siebie głośne dźwięki, a tymczasem poważnym uszczerbkiem na zdrowiu może grozić przebywanie w hałasie 80 decybeli (dB). Pracodawca zobowiązany jest zmierzyć poziom natężenia hałasu i podjąć kroki zmierzające do ograniczenia ekspozycji pracownika na hałas, przez wyposażenie go choćby w ochronniki słuchu, czyli najprostszy z możliwych sprzętów.
Podłoga w warsztacie, to wbrew pozorom bardzo ważna sprawa. Musi być czysta i na pewno nie może być śliska.
Podłoże w warsztacie musi być łatwe do utrzymania w czystości i posiadające antypoślizgowe właściwości. Stosuje się podłogi betonowe, kryte polimerem, czasem spotyka się posadzki kryte płytkami. Ważne, aby podłoga w warsztacie była odporna na działanie chemikaliów, powinna być wodoodporna, mieć właściwości izolacyjne. Ważne, by na stanowiskach, gdzie na przykład wymienia się olej silnikowy i przekładniowy zachować odpowiednią czystość, a rozlany olej posypując piaskiem bądź trocinami. Zalane olejem schodki do kanału i podłoga zwiększają ryzyko poślizgnięcia się i upadku, a co za tym idzie – ryzyko wypadku przy pracy. Na podłodze nie może tworzyć się warstwa brudu, a ściany zarówno hali jak i kanału powinny być wyłożone materiałem ułatwią cym zmywanie i utrzymanie czystości.
W każdym warsztacie powinien znajdować się regulamin, znamy i zaakceptowany przez wszystkich pracowników. Zresztą, zasady dotyczące bezpiecznej pracy powinien znać każdy pracownik, dla swojego własnego dobra. Zasady jakie powinny panować w warsztacie mechaniki pojazdowej:
Praca mechanika samochodowego, ze względu na swoją specyfikę musi być obwarowana wieloma wymaganiami, związanymi z bezpieczeństwem. W trakcie nauki zawodu kładzie się duży nacisk na naukę zasad BHP, bo dobre nawyki procentują, tak jak w każdej innej pracy.
W myśl zasad BHP obowiązujących w warsztacie mechaniki pojazdowej na stanowisko naprawcze wprowadzać pojazd może tylko pracownik upoważniony do wykonywania takich czynności, posiadający odpowiednie kwalifikacje, na przykład prawo jazdy odpowiedniej kategorii. Mocno zabrudzone pojazdy należy umyć i wysuszyć, a samochód wprowadzać należy po upewnieniu się, że manewr ten nie zaszkodzi innym osobom, znajdującym się na terenie warsztatu, zwłaszcza tym, które znajdują się za i obok samochodu. W samochodzie wprowadzanym na stanowisko nie mogą się znajdować inne osoby. Ze względów bezpieczeństwa w kanale, nad który jest wprowadzany samochód, nie powinno być nikogo z obsługi warsztatu. Mechanicy muszą mieć możliwość swobodnego wejścia i wyjścia z kanału, jednocześnie samochód musi być ustawiony stabilnie, z zachowaniem odległości. Odległość od drugiego samochodu powinna wynosić minimum 1,2 metra, natomiast między pojazdami stojącymi jeden za drugim, co najmniej 1,5 metra. Również odległość samochodu od ściany lub stołu warsztatowego, nie powinna być mniejsza od 1,2 m a od słupów wspierających dach co najmniej 70 cm.
Na stanowisku samochód powinien stać z wyłączonym silnikiem, z zaciągniętym ręcznym hamulcem lub na włączonym biegu. Pod kołami powinny znajdować się kliny, unieruchamiające przypadkowy ruch pojazdu. Po zaklinowaniu kół można zwolnić hamulec oraz dźwignię biegów zostawić w pozycji biegu jałowego.
Są rzeczy, których mechanikowi absolutnie nie wolno robić. W warsztacie obowiązują zasady i należy ich się trzymać, a zlekceważenie niektórych może się skończyć poważnym wypadkiem i poważnymi uszkodzeniami ciała lub zatruciem. Mechanikowi nie wolno pod żadnym pozorem:
Kto za to wszystko odpowiada? Pracownik musi przestrzegać zasad, natomiast to pracodawca musi zwój warsztat dostosować do wymagań związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy. Nie ma wyboru.
Pracownik powinien mieć zapewnione bezpieczne warunki pracy. Pracodawca powinien pilnować przestrzegania przepisów BHP w swoim zakładzie, powinien też doskonalić istniejący poziom ochrony zdrowia i życia pracowników. W jego gestii znajduje się taka organizacja pracy, jej warunków by wykonywana praca była bezpieczna dla wykonujących ją ludzi. Prawo pracownika do bezpiecznych warunków pracy jest prawem fundamentalnym, a za zaniedbania na tym polu pracodawca ponosi odpowiedzialność cywilną a nawet karną. Zapewnienie bezpiecznej pracy to obowiązek pracodawcy bez względu na sytuację, w jakiej pracodawca się znajduje i nie może być uchylony przez nikogo, nawet za zgodą pracownika. Przede wszystkim zaś, to na pracodawcy ciąży finansowy obowiązek zapewnienia stanu bezpieczeństwa pracownikom, nie wolno mu przerzucać tych kosztów na pracownika. Jeśli musi zapewnić pracownikowi odzież ochronną, to musi to zrobić na własny koszt, a nie wymagać, by pracownik sam ją sobie kupił.
Wypadki przy pracy czyli pierwsza pomoc w miejscu pracy
Pracodawca nie ma lekko, ale i praca mechanika do łatwych nie należy. Mechanik kojarzy się z człowiekiem w brudnym uniformie, z brudnymi rękoma i paznokciami. Może, ale mechanik musi mieć nie tylko wiedzę przedmiotową dotyczącą zawodu, wiedzy o silnikach, skrzyniach biegów i innych „wnętrznościach” samochodów. Musi też wiedzieć, co jest dla niego bezpieczne, a co nie. Jak się zachować, w przypadku zranienia, poślizgnięcia czy zatrucia. To, że apteczka, i to dobrze wyposażona powinna znajdować się w łatwo dostępnym miejscu, to rozumie się samo przez się. Powinieneś znać zasady udzielania pierwszej pomocy. Umieć sprawdzić funkcje życiowe, a przede wszystkim, wiedzieć jak się zachować w przypadku urazów termicznych i zatruć, czy porażenia prądem. Pomoc drugiemu człowiekowi to twój obowiązek.
Jak zachować się w razie pożaru
Powinieneś pamiętać, że jeśli zauważysz pożar, to wszelkimi możliwymi sposobami musisz zaalarmować innych pracowników, kierownictwo firmy, straż pożarną oraz musisz przystąpić do jego gaszenia. Stąd wymóg umieszczenia gaśnicy w łatwo dostępnym miejscu i stąd wymóg okresowych kontroli zabezpieczeń przeciwpożarowych w miejscu pracy. Dzwoniąc na straż pożarną musisz podać dokładny adres, powiedzieć, co się pali, powiedzieć, czy istnieje zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego. Określ też, jakie obiekty znajdują się w pobliżu. Możliwe, że dyspozytor zada ci pytania dodatkowe, na które musisz odpowiedzieć.
Bezpieczeństwo i higiena pracy w warsztacie samochodowym to temat rzeka. Niekończąca się opowieść. A jej morał jest taki – pracować trzeba bezpiecznie, nie narażając się niepotrzebnie, bo pracę zawsze można zmienić, zawód można zmienić, ale nic nie zwróci utraconego zdrowia i życia.
